Best lastig: keuzes maken. Ga je nou wel of niet mee in dat leuke maar tijdverslindende project; ga je wel of niet die gezellige activiteit organiseren; wel of niet scholing naast je werk volgen; wel of niet een leidinggevende functie ambiëren.
Dilemma’s die je aandacht vragen en waarin je de voors en tegens tegen elkaar af kunt blijven wegen. En ondertussen tikt de tijd door. Afgelopen vrijdag zag ik een kort fragment van The Voice of Holland: een deelneemster moest na een zangbattle kiezen tussen alleen doorgaan of samen met haar tegenstander door naar de volgende ronde. Ze koos ten overstaan van de jury, het publiek en alle kijkers volmondig voor: samen doorgaan. Maar eenmaal achter de schermen barstte ze in huilen uit: ze voelde zich onder druk gezet, vond het moeilijk om voor zichzelf te kiezen en nee tegen de samenwerking te zeggen. Nu zat ze tegen wil en dank in een duo en was daarover ontstemd tegen Ali B, die haar voor de keuze had gesteld.
Wat was er nou bij haar gebeurd: in haar hoofd streden de ja en nee tegen elkaar in hun eigen battle. Het zou zomaar kunnen zijn dat het als volgt ging: “Je kunt het niet maken om voor jezelf te kiezen, gun je tegenstander dat hij nog een ronde door mag gaan, heel Nederland kijkt met jou mee, doe niet zo egoïstisch, alle kijkers krijgen een hekel aan je, ga samen met hem door!”. Terwijl een ander stemmetje roept: “Natúúrlijk ga je alleen door, dit is een wedstrijd, je bent hier voor jezelf, denk aan je eigen toekomst, je bent hier niet om vrienden te maken, heel Nederland kan de pot op, kom op zeg!”.
Het zou zomaar kunnen zijn dat er een flinke strijd gaande was tussen een pleaser en solist. Een pleaser die niemand teleur wil stellen, aardig gevonden wil worden en eigenbelang ondergeschikt maakt aan groepsbelang. Terwijl de solist autonoom is, stelling durft te nemen, impopulaire beslissingen niet schuwt als dat ten gunste van zichzelf is en niet persé gunstig voor de ander.
Herken je bij jezelf ook weleens van die battles in je hoofd? Stemmen die tegen elkaar strijden en jou in een keuzedilemma gevangen houden? In het ergste geval gaat een ander voor jou beslissen of maakt de meest dominante stem in jou uiteindelijk de keuze. Wil je dat niet, neem dan even de tijd om goed naar de stemmen in je hoofd te luisteren.
Een manier om toe te passen is als volgt: zet drie stoelen neer: een ja-stoel, een nee-stoel en daar tegenover een stoel voor jezelf. Ga op de ja-stoel zitten en spreek alles uit wat er in je opkomt om ja tegen te zeggen. Verken deze kant en ervaar hoe het voelt om deze stem helemaal de ruimte te geven. Wat is de zorg van deze kant, waar wil hij je tegen beschermen.
Alles uitgesproken? Ga dan even op je eigen stoel zitten en laat het op je inwerken. Vervolgens ga je naar de nee-stoel, die heeft heel andere boodschappen voor je. Spreek alles uit, geef deze kant alle ruimte en ook hier: hoe voelt dit?
Klaar? Ga dan weer op je eigen stoel zitten. Vraag je vervolgens af welke conclusie je gaat trekken na deze boeiende dialoog te hebben beluisterd. Naar welke stem gaat in dit dilemma jouw voorkeur uit? Bedank je twee raadgevers en neem als regisseur je eigen besluit.
Het resultaat is dat je met overtuiging ja of nee kunt zeggen tegen dat leuke project, of het organiseren van een activiteit, of de weg inslaat om leidinggevende te worden. Jij bent het zelf als regisseur die de keuze heeft gemaakt, en niet je pleaser, solist, pusher, perfectionist, innerlijke criticus, rationalist of welke kant dan ook.
Meer hierover weten? Ter verdieping is het boekje ‘Ik (k)en mijn ikken’ van B. Collewijn e.a. een aanrader.
Jolanda Oorschot, loopbaanadviseur ProMotion